Açık, Fiktif, Sürekli, Vadeye Kadar, Döviz Swapı, Esnek Repo Nedir?

Açık Repo

Belirsiz bir vade için yapılan işlemlere açık repo denir. Sözleşme herhangi bir tarihte taraflardan birisi veya her ikisince sona erdirilebilir. Ayrıca, işleme konu kıymet ve nakit paranın günlük olarak değerleme yapılması suretiyle ayarlaması yapılabilir. Kıymetlerin başka kıymetlerle ikamesi mümkündür. Piyasa koşullarını yansıtmak için, faiz oranı günlük olarak değiştirilebilir.

Fiktif (Karşılıksız) Repo (Fictitious Repo)

Bu repo işleminde esasen iki durum söz konusu olabilmektedir:

Repo işlemine konu olan sermaye piyasası aracı, kıymeti satan tarafın portföyünde mevcut olmamasına rağmen işlem gerçekleştirilmektedir. Bu durumda el değiştiren kıymet değil, sadece kıymeti temsil eden makbuz ya da dekont olmaktadır. Aynı tutar ve tanımdaki menkul kıymet, birden fazla gerçek ya da tüzel kişiye birden fazla işlem yapılarak satılmakta ve böylece açığa satış durumu ortaya çıkmaktadır. Bu durumda, işlemlerin bir tanesi gerçek (covered), kalanlar ise hayali olarak gerçekleştirilmektedir. Fiktif repo, yoğun olarak yapılması durumunda piyasa ve ekonomi için önemli sakıncalar taşımaktadır. Bu yönüyle karşılıksız para basmanın doğurabileceği olumsuz sonuçları içermektedir.

Sürekli Repo (Roll-Over Repo)

Bu işlemde, ilk anlaşma tarihiyle belirlenen vade sonunda sözleşme taraflarından herhangi birinin ihbarı olmadıkça repo otomatik olarak yenilenmektedir. Bu repo türüne özellikle overnight ya da çok kısa vadeler üzerinden yapılan işlemlerde rastlanmaktadır.

Vadeye Kadar Repo (Repo To Maturity)

Bu repo türünde anlaşmada belirlenen vadenin bitim tarihi repoya konu olan kıymetin faiz ya da kupon ödeme günüyle aynı olmaktadır. Bu işleme, daha çok portföylerinde yüksek getirili menkul kıymet bulunduran, fakat bu kıymetleri elden çıkarmadan getirisini elde etmek isteyen gerçek ya da tüzel kişiler başvurmaktadır.

Döviz Swapı Repoları (Currency Swap Repo)

Bu işlemde, repoya konu kıymete benzer kalitede bir teminat (collateral) söz konusudur. Vadeli (forward) döviz piyasası aracılığıyla, yatırımcılar herhangi bir yabancı para cinsinden yapılan işlemlerden avantaj sağlayabilmektedir.

Esnek Repo (Flexible Repo)

Parayı borç veren yatırımcının, karşı tarafa paranın bir kısmını önceden anlaşılan vade ve koşullarda geri çekme hakkı karşılığında, yine belli faiz oranından ödeme yapacağı konusunda esneklik veren işlemler esnek repo olarak adlandırılır. Yani bu işlemde, yatırımcı ödünç verdiği para açısından sahip olacağı likit imkan karşılığında belli bir faiz oranından ödeme yapabilmektedir.